Poradnia leczenia otyłości –
w czym może pomóc nam psycholog?
Otyłość to jedna z chorób cywilizacyjnych. Pojawia się też na liście chorób z najwyższą śmiertelnością. Przyjmuje się, że odpowiada za ok. 15% przedwczesnych zgonów tylko w samej Europie. Nadmierna ilość tkanki tłuszczowej w organizmie człowieka często jest przyczyną poważnych chorób. W diagnostyce otyłości klinicznej wyróżnia się trzy stopnie zaawansowania. W procesie leczenia dużą rolę odgrywa psycholog. Otyłość III stopnia wiąże się z największym zagrożeniem powikłaniami zdrowotnymi. Mówimy o niej w momencie, gdy BMI pacjenta przekracza 40 kg/m2. Taki stan wymaga leczenia operacyjnego. Jak wygląda ten proces?
Rola psychologa w leczeniu otyłości
Otyłość III stopnia określa się również mianem olbrzymiej. Taki stan czasem wymaga interwencji chirurgicznej nawet jeśli nie występują choroby współistniejące. Przyczynami otyłości są niezdrowy styl życia, dieta z dodatnim bilansem energetycznym (w tym przede wszystkim spożywanie pokarmów wysokoenergetycznych z przewagą węglowodanów i tłuszczów), brak aktywności fizycznej, zaburzenia psychiczne (np. zajadanie stresu) oraz uwarunkowania genetyczne. Nadmiar tkanki tłuszczowej wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na miażdżycę, nadciśnienie tętnicze, choroby układu krążenia, cukrzycę typu II, hipercholesterolemię, choroby układu mięśniowo-szkieletowego i wiele innych schorzeń. W praktyce zgromadzona tkanka tłuszczowa wpływa na pogorszenie funkcjonowania całego organizmu.
Poradnia leczenia otyłości jest miejscem, które dobrze jest odwiedzić przygotowując się do operacji bariatrycznej. Leczenie otyłości III stopnia wymaga zarówno przygotowania psychologicznego, jak i dietetycznego oraz fizjoterapeutycznego. Samo wykonanie operacji nie wystarczy, zwłaszcza w dłuższej perspektywie. Psycholog pomaga ugruntować motywację pacjenta i zwiększyć szansę na trwały sukces w zakresie odzyskania żywieniowej równowagi. Bariatra, psycholog i dietetyk stanowią zespół, który wspólnie przygotowuje pacjenta do zabiegu.
W czym pomoże psycholog? Otyłość i jej geneza
Istnieje błędne przekonanie, że operacja bariatryczna nie wymaga od pacjenta żadnego wysiłku. W rzeczywistości jest inaczej, ponieważ sam zabieg to jeden z pierwszych etapów wieloletniego procesu terapeutycznego. Uczestniczy w nim nie tylko chirurg, ale i psycholog oraz dietetyk. Jednak finalnie efekty zależą od pacjenta i tego, ile wysiłku włoży w przygotowania. Aby móc zakwalifikować się do zabiegu bariatrycznego, należy spełnić określone wymagania.
- 1. Kluczowym kryterium jest otyłość III stopnia lub otyłość II stopnia (BMI powyżej 35 kg/m2) z chorobami współistniejącymi – m.in. cukrzycą typu II, bezdechem sennym czy chorobą wieńcową.
- 2. Poradnia leczenia otyłości. Zadaniem psychologa jest ocena gotowości pacjenta do podjęcia leczenia. Konieczne jest też wykluczenie przeciwwskazań psychologicznych (np. ciężkiej depresji, zaburzeń psychotycznych czy zaburzeń odżywiania). Ponadto specjalista przewiduje, czy pacjent jest nastawiony na współpracę.
- 3. Zadaniem psychologa jest także mentalne przygotowanie pacjenta do zmian, jakie niesie zabieg. Podczas konsultacji konieczne jest zbadanie, w jaki sposób pacjent widzi swoją chorobę, jaki ma obraz własnego ciała oraz czy ma wystarczające zasoby do zadbania o własne zdrowie.
- 4. Operację wykonuje się zwykle u osób między 18. a 60. rokiem życia. Uwzględnia się sytuację rodzinną i zawodową pacjenta oraz to, w jaki sposób zabieg poprawi jego funkcjonowanie w tych obszarach.
- 5. Bardzo ważnym elementem przygotowania jest zaangażowanie pacjenta w dietoterapię. Konieczne jest, aby jeszcze przed zabiegiem pacjent rozpoczął dietę i zmienił swój sposób odżywiania. Zazwyczaj wymaga się zredukowania masy ciała o 5–10%. Na tej podstawie można ocenić czy pacjent jest w stanie utrzymać dietę
Wdrożenie zmian dietetycznych jeszcze przed rozpoczęciem zabiegu w dużej mierze ułatwia postępowanie już po operacji. Duże znaczenie ma też edukacja żywieniowa pacjenta. Dietetyk specjalizujący się w żywieniu pacjentów bariatrycznych musi dokładnie wytłumaczyć, jakie zmiany należy wcielić w życie po operacji, na jakie efekty uboczne trzeba się przygotować oraz na jakie rezultaty można liczyć.
Dodatkowe informacje na temat roli psychologa w leczeniu otyłości
Poradnia leczenia otyłości – Poznań wystawia zaświadczenie, które informuje o tym czy pacjent może zostać zakwalifikowany do chirurgicznego leczenia otyłości. Pozytywna opinia jest wydawana w momencie, gdy uznaje się, że pacjent jest świadomy, z czym będzie musiał zmierzyć się po operacji, wie na czym dokładnie ona polega oraz ma odpowiednie zasoby psychologiczne. Dodatkowo utrata kilogramów jeszcze przed zabiegiem jest dowodem na istnienie silnej motywacji do walki z otyłością. Przekłada się to również na szybszą rekonwalescencję już po operacji. Diagnostyka trwa zazwyczaj ok. 2 tygodnie. Po uzyskaniu opinii psychologicznej należy przedłożyć ją chirurgowi bariatrze.